STABAT MATER. HARNASIE

STABAT MATER. HARNASIE

Kompozytor:
Karol Szymanowski
Libretto:
do scenariusza Jerzego Mieczysława Rytarda
Data premiery:
22.10.2016
Czas trwania:
110 minut, w tym jedna przerwa
Choreografia:
Robert Bondara
Wykonawcy:
Soliści - śpiewacy, Balet, Chór, Orkiestra Opery Nova

Realizatorzy

Inscenizacja i choreografia:
Robert Bondara
Kierownictwo muzyczne:
Scenografia i kostiumy:
Julia Skrzynecka
Przygotowanie chóru:
Henryk Wierzchoń
Reżyseria świateł:
Maciej Igielski
Autor plakatu:
Diana Marszałek

Obsada

Sopran:
Monika Mych-Nowicka
Wdowa:
Anna Bebenow
Dyrygent:

Opis

Premiera pod honorowym patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ze względu na wyjątkowy charakter dzieła, prosimy o nagradzanie artystów brawami dopiero po ostatniej, szóstej części utworu.

Stabat Mater na sopran, alt, baryton, chór mieszany i orkiestrę op. 53.

Harnasie - balet-pantomima w trzech obrazach na tenor solo, chór mieszany i orkiestrę do scenariusza kompozytora i Jerzego Mieczysława Rytarda, op. 55.

Na postanowienie moje napisania utworu religijnego wpłynął cały szereg pobudek, od wewnętrznych osobistych przeżyć począwszy aż do zewnętrznych okoliczności życiowych, które sprawiły, że ostatniej zimy, odłożywszy chwilowo na bok inne, zaczęte już ‘świeckie dzieła’, poświęciłem się wyłącznie Stabat Mater - mówił Szymanowski w wywiadzie na łamach „Muzyki" (1926 r.).

Szymanowski użył tekstu współczesnego przekładu polskiego Józefa Jankowskiego, poza Polską utwór bywa też wykonywany z tekstem łacińskim. 

Pierwszy impuls do stworzenia dzieła inspirowanego rodzimym folklorem dał Szymanowskiemu kontakt z muzyką Strawińskiego i Baletami Diagilewa. Pomysł baletu skrystalizował się ostatecznie na góralskim weselu przyjaciół kompozytora, Rytardów.

Szymanowski rewelacyjnie zastosował rodzaj stylizacji folkloru. Zawarł w Harnasiach cytaty z aż dziewięciu melodii ludowych. Z góralskich są to tak znane, jak Hej, idem w las (w partyturze Marsz zbójnicki), W murowanej piwnicy (Taniec zbójnicki), Ja za wodom, Pocies, chłopcy, pocies bijać, a także pieśń weselna Chmiel (w wersji instrumentalnej). 

Akcja jest symboliczna, postacie nie mają imion, występują Dziewczyna, Pasterz, Zbójnik. Prapremiera odbyła się w roku 1935 w Pradze, a rok później wystawił Harnasie w Grand Opéra w Paryżu słynny tancerz i choreograf Serge Lifar. Był to niezwykły sukces kompozytora w niespełna rok przed śmiercią. Polska premiera sceniczna odbyła się w Teatrze Wielkim w Poznaniu w roku 1938, a w tym samym roku spektakl wystawiono w Warszawie.

Od choreografa:

STABAT MATER

Inscenizacja Stabat mater nie będzie dosłownym zobrazowaniem męki Chrystusa i cierpień Maryi, a raczej symbolicznym odwołaniem się do tych wydarzeń. Liczę, że przyjęcie takiego właśnie punktu widzenia wzbogaci możliwości interpretacji, które pozwolą spojrzeć na spektakl nie tylko z perspektywy Maryi opłakującej śmierć Jezusa Chrystusa, ale i Matki, która opłakuje śmierć Syna. 

Mam nadzieję, że nadanie bardziej ludzkiego wymiaru tej historii poprzez jej uniwersalizm sprawi, że stanie się ona jeszcze bliższa widzom. Spektakl w swojej konstrukcji przyjmuje nieco atmosferę swoistego obrzędu, którego celem jest przywołanie i przeżycie dobrze znanych wydarzeń na nowo.

HARNASIE

Od czasu premiery Harnasiów otaczająca nas rzeczywistość zmieniła się diametralnie. Trudno byłoby dziś na Podhalu znaleźć typowych zbójów jak z libretta. Folklor stracił też swój autentyzm - już nie jest naturalną częścią życia lokalnych społeczności, a przetworzony, stylizowany dostarcza jedynie rozrywki i nabiera charakteru dekoracyjnego przy różnych okazjach, jak np. ślubu w górskiej scenerii.

Opracowując Harnasie, nie zakładałem rekonstrukcji spektaklu, której miarą doskonałości byłoby jak najwierniejsze i najbliższe oryginałowi odtworzenie dzieła. Bardziej atrakcyjne i ekscytujące wydało się pozostanie wiernym librettu i partyturze przy jednoczesnym odkryciu i położeniu nacisku na te elementy, które nawet dziś, pomimo upływu czasu, są bliskie i zrozumiałe współczesnemu widzowi. Na dalszy plan został więc odsunięty ludowy koloryt, ustępując miejsca głębszemu wniknięciu w osobowości postaci, ich rozterki, motywy, ale również relacje międzyludzkie i zależności społeczne, które niejednokrotnie wpływają na podejmowane decyzje. Mam nadzieję, że pozwoli to odnieść się silnie do uniwersalnego, nie tracącego aktualności przesłania.

Galeria zdjęć

Najbliższe spektakle

Brak spektakli w najbliższej przyszłości


Śledź nasze social media

Recenzje

Proponujemy również

{title}
29-03-2023

Konkurs

Postać Mikołaja Kopernika od wielu lat pozostaje inspiracją zarówno dla badaczy nauk ścisłych czy historyków, jak i artystów. Rok 2023 ogłoszono Rokiem Mikołaja Kopernika, co wiąże się z 550. rocznicą urodzin i 480. rocznicą śmierci słynnego astronoma.Zachęcamy uczniów bydgoskich szkół podstawowych, w wieku od 6 do 15 lat, do udziału w konkursie plastycznym. Zadanie polega na przygotowaniu dowolną techniką pracy przedstawiającej postać astronoma jako człowieka o wielu talentach, nie tylko wybitn...

{title}
21-03-2023

Od 27.03 - sprzedaż biletów na spektakle czerwcowe

W poniedziałek, 27 marca rozpoczynamy sprzedaż biletów na spektakle czerwcowe. To ostatnia szansa, aby zobaczyć ulubione tytuły lub odkryć zupełnie nowe przed nadchodzącą przerwą między sezonami artystycznymi.Czerwiec rozpocznie Baron Cygański - na tę lubianą operetkę zapraszamy 3 i 4 czerwca. Strauss ten właśnie tytuł uważał za swe największe kompozytorskie osiągnięcie, a bilety na spektakl sprzedają się błyskawicznie.10 i 11 czerwca czeka na widzów Falstaff Verdiego. Jak pisał Wiesław Kowalski...

{title}
15-03-2023

Zapraszamy na spektakle 29. BFO

TransParada to pierwsza z gościnnych prezentacji w ramach 29. Bydgoskiego Festiwalu Operowego, w wykonaniu Rijeka Ballet Company (Chorwacja).Spektakl stworzyły znane nazwiska współczesnej choreografii: Maša Kolar, Filipe Portugal, Mauro Bigonzetti, Andonis Foniadakis, Marco Goecke, Nadav Zelne. Ich niepokojące, zabawne i zaskakujące choreografie to intensywne i drapieżne „dialogi” tancerzy z muzyką Debussy’ego, Ravela, Rossiniego, Strawińskiego. Spektakl rekomendowany dla widzów dorosłych.

{title}
15-03-2023

Wesoła wdówka - 29. Bydgoski Festiwal Operowy

29. Bydgoski Festiwal Operowy zainauguruje Wesoła wdówka Franza Lehára z librettem Victora Léona i Leo Steina w polskiej wersji językowej.